Bademcik boğaz arka bulunan yumuşak doku kitleleri, bir çift bulunmaktadır. Her bademcik, pembe mukoza ile kaplanmış (bitişik ağız astarı gibi) lenf düğümlerine benzer bir dokudan oluşur. Her bademcik mukozasında kript adı verilen çukurlar bulunur.

Bademcikler, enfeksiyonlarla savaşmaya yardımcı olan lenfatik sistemin bir parçasıdır. Ancak bademciklerin alınması enfeksiyona yatkınlığı artırmıyor gibi görünmektedir. Bademciklerin boyutu büyük ölçüde değişir ve enfeksiyona yanıt olarak şişer. Bazı durumlarda ameliyat gerektirebilir bademcik ameliyatı oldukça basit bir ameliyattır.

Bademcik Ameliyatı Nedir?

Bademcik ameliyatı, bademcikleri çıkarmak için yapılan cerrahi bir işlemdir. Bademcikler, boğazınızın arkasında bulunan iki küçük bezdir. Bademcikler, enfeksiyonla savaşmanıza yardımcı olmak için beyaz kan hücrelerini barındırır, ancak bazen bademcikler kendileri de enfekte olur.

Tonsillit sizin bademcikleri şişirebilir. Bademcik iltihabının diğer semptomları arasında ateş, yutma güçlüğü ve boynunuzun etrafındaki şişmiş bezler bulunur. Doktorunuz boğazınızın kırmızı olduğunu ve bademciklerin beyazımsı veya sarı bir kaplama ile kaplı olduğunu fark edebilir. Bazen şişlik kendiliğinden geçebilir. Diğer durumlarda antibiyotikler veya bademcik ameliyatı gerekli olabilir.

Bademcik ameliyatı ayrıca ağır horlama ve uyku apnesi gibi solunum problemleri için bir tedavi olabilir.

Bademcik Ameliyatına Kim İhtiyaç Duyar?

Bademcik iltihabı ve tonsillektomi çocuklarda yetişkinlerden daha yaygındır. Ancak her yaştan insan bademciklerinde sorun yaşayabilir ve ameliyat gerektirebilir.

Bir bademcik iltihabı vakası, bademcik ameliyatını gerektirecek kadar yeterli değildir. Ameliyat genellikle bademcik iltihabı veya boğaz ağrısı olan kişiler için bir tedavi seçeneğidir. Geçen yıl en az yedi bademcik iltihabı doktorunuzla bademcik ameliyatının sizin için bir seçenek olup olmadığını konuşmalısınız.

Bademcik ameliyatı ayrıca aşağıdakiler dahil diğer tıbbi sorunları tedavi edebilir:

• Şişmiş bademciklerle ilgili solunum problemleri
• Sık ve yüksek sesli horlama
• Uyku sırasında nefes almayı bıraktığınız dönemler veya uyku apnesi
• Bademciklerin kanaması
• Bademcik kanseri

Ameliyat hazırlıkları için;

Ameliyatınızdan iki hafta önce anti-enflamatuar ilaçları almayı bırakmanız gerekecektir. Bu tür ilaçlar arasında aspirin, ibuprofen ve naproksen bulunur. Bu tür ilaçlar ameliyat sırasında ve sonrasında kanama riskinizi artırabilir. Doktorunuza, aldığınız ilaçlar, şifalı otlar veya vitaminler hakkında bilgi vermelisiniz.

Ayrıca bademcik ameliyatından önce gece yarısından sonra yemek yememeniz herhangi bir şey içmemeniz gerekir. Aç bir mide, anesteziden kaynaklanan mide bulantısı riskini azaltır.

Evde iyileşmenizi planladığınızdan emin olun. Bademcik ameliyatınızdan sonraki ilk birkaç gün birisinin sizi eve bırakması ve size yardım etmesi gerekecektir. Çoğu insan ameliyattan sonra yaklaşık bir hafta işten veya okuldan evde kalır.

Bademcik ameliyatı çok yaygın, rutin bir işlemdir. Ancak diğer ameliyatlarda olduğu gibi bu işlemde de bazı riskler bulunmaktadır. Bunlar şunları içerebilir:

• şişme
• enfeksiyon
• kanama
• anesteziklere tepki

Tonsillektomi Prosedürü

Bademcikleri çıkarmanın birkaç farklı yolu vardır. Yaygın bir yöntem “soğuk bıçak (çelik) diseksiyonu” olarak adlandırılır. Bu durumda cerrahınız bademciklerinizi bir neşter ile alır.

Bademcik ameliyatı için başka bir yaygın yöntem, koterizasyon adı verilen bir işlemle dokuları yakmayı içerir. Bazı tonsillektomi prosedürlerinde ultrasonik titreşim (ses dalgaları kullanılarak) da kullanılmaktadır. Tonsillektomiler genellikle yaklaşık yarım saat sürer.

Doktorunuz hangi cerrahi yöntemi seçerse seçsin, genel anestezi ile uyuyacaksınız. Ameliyatın farkında olmayacak veya herhangi bir ağrı hissetmeyeceksiniz. Bademcik ameliyatından sonra uyandığınızda bir iyileşme odasında olacaksınız. Sağlık personeli uyandığınızda kan basıncınızı ve kalp atış hızınızı izleyecektir. Başarılı bir bademcik ameliyatından sonra çoğu insan aynı gün eve gidebilir.

Tonsillektomi İyileşmesi

Hastalar bademcik ameliyatından sonra iyileşirken biraz ağrı hissedebilirler. Ameliyattan sonra boğaz ağrınız olabilir. Çenenizde, kulaklarınızda veya boynunuzda da ağrı hissedebilirsiniz. Özellikle ameliyattan sonraki ilk iki ila üç gün boyunca bol bol dinlenin.

Boğazınızı incitmeden susuz kalmamak için su yudumlayın veya buzlu çubuklar yiyin. Ilık, berrak et suyu ve elma püresi, erken iyileşme sırasında ideal yiyecek seçenekleridir. Birkaç gün sonra dondurma, puding, yulaf ezmesi ve diğer yumuşak yiyecekleri ekleyebilirsiniz. Bademcik ameliyatından sonra birkaç gün sert, gevrek veya baharatlı bir şey yememeye çalışın.

Ağrı kesici ilaçlar iyileşme sırasında daha iyi hissetmenize yardımcı olabilir. İlaçları aynen doktorunuzun önerdiği şekilde alın. Bademcik ameliyatından sonra kanama yaşarsanız veya ateşiniz yükselirse doktorunuza başvurun. İşlemden sonraki ilk iki hafta horlama normaldir ve beklenir. İlk iki haftadan sonra nefes almakta güçlük çekerseniz doktorunuzu arayın.

Pek çok insan bademcik ameliyatından sonra iki hafta içinde okula dönmeye veya çalışmaya hazırdır. Bademcik ameliyatı geçirenlerin çoğunda gelecekte daha az boğaz enfeksiyonu olur.

Bademcik İltihabı Tedavileri

Bademciğin Yapısı

Bademcikler tıp sözlüğünde tonsil olarak adlandırılır. Burun etinin tıbbi adı ‘’adenoid’’tir. Hem bademcikler hem de burun eti boğaz ve burnu kapsayan lenf dokusunun bir bölümüdür. Vazifesi, kişileri içeriden ve dışarıdan sebep olan enfeksiyonlara karşı korumaktır.

Bademcik ve burun etine ait başlıca sorunlar enfeksiyonlar bu dokuların normalden fazla büyümesidir. Büyüme genel olarak tekrarlayan enfeksiyonlar sonucu oluşmaktadır. Tonsil ve adenoid büyümesi yaş ile birlikte azalıp gerileyebilir. Burun etinin büyümesine adenoid vejetasyon denir.

Akut Tonsilit Nedir?

Bademcik iltihabına tonsilit adı verilmektedir. Bademcik iltihabı genel olarak 2 yaş üstü çocuklarda daha sık tekrarlamakta ve görülmektedir, ancak gelişim çağındaki ve gelişimini tamamlayan bireylerdeki görülme oranı da az değildir. Hastalık etkeni sık olarak hemolitik strepkoklardır. Ayrıca bazı virüsler de boğaz enfeksiyonu yapabilmektedir.

Hastalık yüksek ateş olarak dile getirdiğimiz 37-38 derecelerde başlamaktadır. Kusma, baş ağrısı ve bitkinlik şikayetleri ile dile getirilir. Boğaz ağrısı ve boğaz da yavanlık hissi vardır. Boğaz tonsiller şiş ve kırmızı renkte görünür. Bazen bademcikler üzerinde beyaz iltihap gibi bir tabaka müşahede   edilmektedir bununla birlikte boyundaki lenf bezlerinde gözle görülür bir şişlik buna eşlik edebilir.

Kronik Tonsilit Nedir?

Kronik tonsilit hem 2 yaştan büyük bireylerde hem de yetişkinlerde sık görülür. Sürekli tekrarlayan boğaz ağrısı, yutma güçlüğü, bitkinlik, hafif ateş ve kansızlık başlıca kendini belli eden unsurlardır. Boğazda yavanlık ve kaşıntı olmaktadır. Eğer geniz ile birlikte bir şişme yaşanırsa solunum yolunu tıkayabilir, uyku apnesi olarak adlandırdığımız duruma yol açabilir ve boyunda sık tekrarlayan lenf bezleri oluşturabilir.

Bademcik İltihabı Tedavileri

• Bademcik iltihabı bitkisel tedavi ve yapay olmayan (doğal) çözüm yolları ile hastalığın bir nebze olsun azaltılabildiği bir hastalıktır. Bademcik iltihabı sorununun azaltılmasına yardımcı ve zamanla tamamen geçmesini sağlayan tedaviler şu şekilde sıralanabilir:
• Ilık tuzlu suyla yapılan bir gargara boğazın tahrip olmuş ve şişmiş yapısını düzeltmeye yardımcı olabilir. Tuzlu su bademcik iltihabının gösterdiği etkilerde bir antiseptik solüsyon görevini görmektedir.
• Vücudun enfeksiyonla ettiği mücadele sırasında sağlıklı uyku düzeni korunmalı ve iyice istirahat edilmelidir. Boğaz kuruluğunu önlemeden önce oda nemlendirilmelidir.
• Aşırı sıcak veya aşırı soğuk içeceklerden uzak durulmalı, boğazdaki kuruluğu önlemek için bol bol su tüketilmelidir.
• Bademciklerin tahrip olması yutkunmayı zorlaştırdığı için katı yemekler ve yiyecekler yerine ılık bir çorba veya püre haline getirilmiş yiyecekler tercih edilmelidir.
• Boğaz pastili kullanmak, bademcik iltihabının neden olduğu tahribi ve ağrı hissi üzerinde olumlu etkilere sahiptir. Çiğnemeden emilmesi daha uygundur.
• Ballı çay boğazda bulunan mukoza zarları üzerinde tahribi azaltan ve hafifleten yüzeysel bir tabaka oluşturduğu için iltihap ağrılarına iyi gelebilmektedir.
• Bitkisel çaylar iltihaplanma sürecini azaltmaya ve önlemeye yardımcı olur. 2013 yılında yapılan bir araştırmaya göre zencefil çayının anti-enflamatuar etkisine sahip olduğu ve bu gibi durumlarda olumlu etki gösterdiği tespit edilmiştir.

Bademcik İltihabı Kaç Günde Geçer?

Bademcik iltihabının işaretleri tedaviden 24-48 saat içerisinde azalmaya ve zamanla kaybolma yoluna girer. Bakterilerden kaynaklanan enfeksiyonlarda ise bademcik iltihabının temizlenmesi 4 ila 10 gün sürer. Viral kökenli bademcik iltihaplarının özel bir tedavi olmaksızın 5 ila 7 gün içinde geçmesi beklenir. Bademcik iltihapları tedavi edilmediği zamanlarda romatizmal ateş (kalp romatizması) gibi ciddi rahatsızlıklara kadar gitmektedir.

Bademcik İltihabı İçin Hangi Doktora Gidilmelidir?

Bademcik iltihabı şikayetleri için kulak burun boğaz doktorlarına başvurulmalıdır. Gerek duyulması durumunda boğaz kültürü ve kan testleriyle enfeksiyonun bakteriyel olup olmadığı kontrol edilir ve ona göre bir tedavi yolu doktorlar tarafından hastaya özenle gösterilir.